ئارام عەلی مستەفا؛ شاڵاو ئیبراهیم عەزیز
پوخته
ڕووداوەکانى نێو گۆڕەپانى سیاسى باشورى کوردستان، لە کۆتایی هەشتاکان و سەرەتای نەوەدەکان کاریگەریی ...
زیاتر بخوێنەوە
ڕووداوەکانى نێو گۆڕەپانى سیاسى باشورى کوردستان، لە کۆتایی هەشتاکان و سەرەتای نەوەدەکان کاریگەریی زۆری لەسەر پەیوەندى و ململانێى نێوان پارتە سیاسییەکان لە باشورى کوردستان هەبوو؛ هەروەها ڕەنگدانەوەى لەسەر کۆی کایە سیاسییەکان لە باشورى کوردستان هەبوو. پەیوەندى و ململانێى نێوان پارتە سیاسییەکان بەتایبەتی و بارودۆخى سیاسى بەشێوەیەکی گشتی لە باشورى کوردستان، بە گوێرەى دەسەڵات و توانا و هێزى پارتە سیاسیەکان، گۆڕانکاریی بەخۆوە بینیووە؛ هەندێکجار پەیوەندییەکان باش بووە و هەندێکجاریش خراپ بووە، تا ئەو ئاستەى شەڕى ناوخۆى و براکوژیی لێکەوتوەتەوە. یەکێک لەو پەیوەندی و ململانێیانەى گۆڕەپانى سیاسى باشورى کوردستان پەیوەندى و ململانێى نێوان پارتى دیموکراتى کوردستان(پ. د. ک.) و پارتى کرێکارانى کوردستان(پ. ک. ک.) لە ماوەى ساڵانى (١٩٩٤- ١٩٩٨)، وەک دوو پارتى سیاسى چەکدار و دوو ئایدۆلۆژیاى جیاواز، کاریگەرییان لەسەر گۆڕەپانى سیاسى باشورى کوردستان هەبوو.
پەیوەندى و ململانێى نێوان هەردوو پارتى ناوبراو بە گوێرەى سەردەمەکان گۆڕانکاریی بەسەردا هاتووە. لە دوای کودەتاى سەربازیی تورکیا لە ساڵى (١٩٨٠) و هاتنى گەریلاکانى (پ.ک. ک.) بۆ باشورى کوردستان لە ناوچە سنورییەکانى نزیک لە دەسەڵاتى (پ.د.ک.)، لە ساڵى (١٩٨١) تا وەکو ڕاپەڕینى (ئازارى ١٩٩١) لە باشورى کوردستان، پەیوەندییەکانى نێوان هەردوولا دۆستانە بوو. بەڵام لەو کاتە بە دواوە پەیوەندییەکانى نێوانیان بەرەو ئاڵۆزیی ڕۆیشت، بەتایبەتى لە دوای کشانەوەى دامودەزگاکانى حکومەتى عێراق لە ناوچەکانى باشورى کوردستان لە (تشرینى یەکەمى ١٩٩١) و دروستبوونى بۆشایی دەسەڵات لە ناوچە سنورییەکان و زۆرتر هاتنە ناوەوەى گەریلاکانى (پ.ک.ک.) بۆ ناوچە سنورییەکان.
کاریگەریی هاتنە ناوەوەى (پ.ک.ک.) بەشێوەیەک بوو، بووە هۆی دروستبوونى یەکەم شەڕى ناوخۆى پارتە سیاسیەکانى باشورى کوردستان (تشرینى یەکەمى ١٩٩٢) ئەویش شەڕى نێوان (پ.د.ک.) و (پ.ک.ک.) بە هاوبەشى لەگەڵ یەکێتى نیشتمانى کوردستان(ی.ن.ک). پەیوەندى نێوان هەردوولا بە ئاڵۆزى مایەوە تا کاتى هەڵگیرسانى شەڕى ناوخۆى نێوان (ی.ن.ک) و (پ.د.ک) لە (ئایارى ١٩٩٤) و کاریگەریی شەڕى نێوان یەکێتی نیشتیمانیی کوردستان(ی.ن.ک) و (پ.د.ک) لەسەر (پ.ک.ک) و دروستبوونى شەڕ و ململانێ لە نێوان (پ.د.ک) و (پ.ک.ک) لە ساڵى (١٩٩٥) و بەردەوامى شەڕ و ململانێى نێوانیان تا (ئەیلولى ١٩٩٨)
